ROTTERDAM- In de Rotterdamse haven is een opmerkelijke trend waargenomen: voor het tweede achtereenvolgende jaar is er een daling in de hoeveelheid aangetroffen drugs, meldt het Openbaar Ministerie (OM). Dit zou wijzen op een effectieve aanpak van de drugssmokkel. Het Hit and Run Cargo-team (HARC), een samenwerkingsverband van de Douane, de FIOD, de Zeehavenpolitie en het OM, heeft in 2023 een totaal van 45.506 kilo cocaïne geïntercepteerd, wat een lichte afname is ten opzichte van de 46.789 kilo die in 2022 werd onderschept. De geschatte straatwaarde van de in beslag genomen cocaïne ligt rond de 3,5 miljard euro.
Buiten de havenactiviteiten om, heeft het HARC-team ook succes geboekt met het onderscheppen van 1.507 kilo verdovende middelen in lopende zaken. Deze afname in drugsvangsten kan worden toegeschreven aan de versterkte maatregelen die zowel door overheidsinstanties als door private organisaties zijn ingevoerd, meent het OM.
In 2023 heeft het HARC-team 170 drugstransporten ontdekt, wat heeft geleid tot het opstarten van 88 strafrechtelijke onderzoeken. Dit is een toename van 17 onderzoeken in vergelijking met het jaar ervoor. De groei in het aantal onderzoeken kan worden verklaard door de uitbreiding van het HARC-team, wat heeft geresulteerd in een verhoogde operationele capaciteit. In totaal heeft het team 212 zaken behandeld in 2023, wat heeft geresulteerd in 109 arrestaties van individuen die een cruciale rol speelden binnen criminele samenwerkingsverbanden. Dit is een stijging ten opzichte van de 95 arrestaties in 2022.
Opvallend is dat in 2023 maar liefst 452 drugsuithalers zijn gearresteerd, waarbij sommigen meerdere malen zijn aangehouden. Dit brengt het totaal aantal unieke gearresteerde verdachten op 400. De meeste van deze insluipers werden betrapt achter de hekken van de grote containerterminals op de Maasvlakte. Er is echter een verschuiving waargenomen naar de zogenaamde ‘empty depots’, waar lege containers worden opgeslagen of gerepareerd. Deze locaties zijn vaak minder streng beveiligd dan de terminals, wat ze tot een aantrekkelijk doelwit maakt voor drugssmokkelaars.
Naast de arrestaties binnen het haventerrein, hebben de Douane en de Zeehavenpolitie ook 49 verdachten buiten de hekken aangehouden onder verdachte omstandigheden. Deze proactieve aanpak in de haven heeft geleid tot situaties waarin duidelijk was dat er plannen waren om drugs te smokkelen, hoewel deze verdachten juridisch gezien niet vervolgd konden worden.
De meeste insluipers zijn afkomstig uit Rotterdam, met name uit het zuidelijke deel van de stad. Er zijn echter ook uithalers uit Amsterdam en Den Haag aangehouden. Interessant is dat er een wederzijdse aanwezigheid is van Rotterdamse uithalers in Antwerpen en Belgische uithalers in Rotterdam, hoewel de aantallen niet groot zijn.
Een ander opvallend aspect is het gebruik van ‘werktelefoons’ door de groepen tijdens hun activiteiten. Deze telefoons worden slechts eenmalig gebruikt en worden vernietigd als de uithalers worden betrapt, vaak door ze te breken, erop te stampen of er zelfs overheen te plassen.
Van de gearresteerde uithalers waren er 330 first offenders, wat niet noodzakelijkerwijs betekent dat ze geen strafblad hebben. Velen hebben al een lijst van strafbare feiten opgebouwd voordat ze zich tot de haven wenden, zoals diefstal uit woningen, heling, mishandeling en belediging.
Het uithalen van drugs blijft een riskante onderneming, niet alleen vanwege de gevaarlijke omstandigheden op de terminals zelf, waar soms gevaarlijke manoeuvres worden uitgevoerd tussen onbemande rijdende kranen, maar ook vanwege het feit dat mislukte missies kunnen leiden tot enorme schulden bij de opdrachtgevers. Dit brengt een groot risico met zich mee voor de uithalers, gezien de hoge pakkans. Bovendien worden vaak gewelddadige middelen ingezet om de schulden te innen, wat het voor de uithalers bijna onmogelijk maakt om zich te onttrekken aan de greep van de criminaliteit.
Inmiddels kampt Rotterdam en de regio al zeker 2 jaar met een aanhoudende golf aan explosies bij woningen en bedrijfspanden. Volgens de politie zijn dit veelal intimidatiepogingen vanuit de drugshandel, bijvoorbeeld om opgepakte ‘drugsuithalers’ te laten zwijgen tegenover de recherche.
