VLAARDINGEN- In totaal achtentwintig door brand aangetaste kopiekaarten van persoonsbewijzen uit de Tweede Wereldoorlog zijn teruggevonden bij het Stadsarchief Vlaardingen. Bij het inventariseren van de collectie van de Vlaardingers F.J. Hendriksen jr. (1925-2010) en zijn vader F.J. Hendriksen sr. (1900-1961) is de bijzondere ontdekking gedaan. De kaarten zijn waarschijnlijk door Hendriksen sr. in Den Haag van straat geraapt, na het Britse bombardement van 11 april 1944 op Villa Kleykamp. Een unieke vondst, volgens het NIOD.
In Villa Kleykamp bewaarden de Duitsers in honderdvijftig metalen ladekasten kopieën van alle in Nederland uitgegeven persoonsbewijzen. Als er bij een controle twijfel bestond over de echtheid van een persoonsbewijs, konden de Duitsers naar de Villa bellen.Zo kon de Duitse politie controleren of de gegevens zoals pasfoto en geboortedatum, wel overeenkwamen. Was dat niet het geval, dan had het verzet een bestaand persoonsbewijsnummer gebruikt voor het maken van een vals exemplaar.
Het verzet had enorm last van dit schaduwarchief. Een overval om de controlekaarten te vernietigen werd afgewezen, omdat de Villa dag en nacht zwaar door patrouilles met honden werd bewaakt. Een Nederlandse commissie – met daarin minister-president Gerbrandyen Prins Bernhard – gaf daarom vanuit Londen toestemming tot de luchtaanval.
Die luchtaanval vond plaats op dinsdag 11 april 1944, op klaarlichte dag. Het was een gewone werkdag, wat de kans vergrootte dat veel archieflades openstonden. Zes Britse vliegtuigen gooiden hun bommen van lage hoogte op Villa Kleykamp. De schade was enorm,een aanzienlijk deel van de kopiekaarten ging in vlammen op. Volgens het NIOD is de actie van grote waarde geweest voor het verzet. Door het bombardement vielen evenwel 62 doden en er waren verder 23 zwaargewonden.
De gevonden kaarten in het Stadsarchief Vlaardingen zijn volgens Hubert Berkhout van het NIOD uniek. Het NIOD zelf heeft enkele mappen met materiaal dat uit de Villa is gered. Schrijnend is dat 7 van de 28 ontdekte persoonskaarten van Joodse Nederlanders waren. Slechts één van hen heeft de oorlog weten te overleven. Vier zijn vermoord in Sobibor, twee in Auschwitz. Hun kaarten bevatten een grote gestempelde J en een plastic clip met daarop nogmaals een J. Twee foto’s van deze vermoorde Joodse Nederlanders hebben de brand deels doorstaan, foto’s die nog niet bekend zijn bij het digitaal Joods Monument.
Na de oorlog is wat nog resteerde van het schaduwarchief vernietigd. Dit valt zeer te betreuren, meent Berkhout van het NIOD. ”Het archief bevatte een schat aan gegevens en met name de pasfoto’s op de kaarten zouden van onschatbare waarde zijn geweest voormet name de nabestaanden van joodse slachtoffers. In veel gevallen zijn met de deportatie van deze mensen ook de persoonlijke bezittingen, zoals fotoalbums, verloren gegaan.’’
Het Stadsarchief Vlaardingen zal de 28 kaarten schenken aan het Haags Gemeentearchief. Het is niet bekend hoe Hendriksen sr. aan de kaarten is gekomen. Hij werkte bij de firma Mees en Zoonen, die ook een vestiging in Den Haag had, niet ver van Villa Kleykamp. Misschien is Hendriksen na het bombardement naar de vlammenzee gaan kijken en heeft hij vervolgens een stapel kaarten snel van straat geraapt.
In de collectie van vader en zoon Hendriksen zijn verder Vlaardingse posters gevonden van onder meer het ophalen van Zweeds wittebrood en een Duitse waarschuwing tegen het stelen van onderdelen van verdedigingswerken. Rondom Vlaardingen hadden de Duitsers grote palenvelden laten aanleggen om geallieerde luchtlandingen met zweefvliegtuigen te voorkomen. Die palen werden in de Hongerwinter door Vlaardingers soms meegenomen om thuis op te stoken.
Ook zijn diverse formulieren, brochures, zegels en stukken bewaard die te maken hebben met de distributie. Daarnaast zitten er in de collectie Duitse bestelformulieren aan Havenbedrijf Vlaardingen Oost, evenals verpakkingsmateriaal van zendingen van het Zweedse Rode Kruis en stukken over de Bevrijding. Een mooi voorbeeld is een oproep van V.V. Zwaluwen voor een ledenbijeenkomst.
GEEF UW MENING!!
Plaats een reactie onder dit bericht op deze site (scrol naar beneden). Gebruik uw vrijheid van meningsuiting!
LET OP!! Spreek vrijuit, maar reacties die oproepen tot geweld en verwensingen met ziektes worden niet getoond.
Publicatie kan (soms) enige tijd duren.
