SCHIEDAM- Een zeer bijzondere, 80 jaar oude drijvende kraan, gebouwd in 1941 door de Werf Gusto in Schiedam, moet terug naar de jeneverstad. Daarvoor ijvert de Stichting Erfgoed Werf Gusto. De kraan verkeert nog in uitstekende conditie, maar ligt in Rusland te wachten op de sloop. “Zoals de zaken nu liggen zal de buitendienststelling van de kraan in 2021 zijn”, laat voorzitter Dirk H. Allewelt weten namens de stichting.
De voormalige Werf Gusto heeft tussen 1919 en 1955 ongeveer vijfentwintig van dit soort kranen als op de foto gebouwd. De Gusto heeft kort na het openen van de scheepswerf in Schiedam in 1905 naam en faam gemaakt met de productie van dit soort kranen voor de Eerste Wereld Oorlog. De kwaliteit en betrouwbaarheid van de kranen hebben de basis gelegd voor een zeer succesvolle periode van de werf in Schiedam (uitgezonderd de crisisjaren 1929-1937) en zette Schiedam als Scheepsbouwstad op de wereldkaart.
Allewelt: “We zijn in 2019 in contact getreden met de huidige eigenaar van de kraan de Admiraliteits Scheepswerf in Sint Petersburg, de Russische ambassade in Den Haag en de overkoepelende organisatie van scheepswerven in Rusland. Wij hebben uiteraard ook B&W van de gemeente Schiedam omtrent onze plannen ingelicht. Recentelijk hebben wij dat nogmaals gedaan.”
De onthulling van het monument ‘Werf Gusto’ bij de Wilhelminabrug in juli 2018 was een eerste stap op weg naar een mogelijk toekomstig museum voor de Scheepsbouw in Schiedam. De kraan uit Rusland zou daar uitstekend bij van pas komen en zou bijvoorbeeld afgemeerd kunnen worden aan de oude afbouwkade van Werf Gusto, die nu in het bezit is van de firma Hatenboer. Daar kan de kraan fungeren als het eerste drijvende museum van Nederland en veel scholieren en natuurlijk andere geïnteresseerden kunnen ontvangen.
De meeste van deze kranen zijn inmiddels buiten werking gesteld of gesloopt. Des te verrassender was het dat de stichting vorig jaar vernam, dat een van deze kranen nog elke dag gebruikt wordt op een scheepswerf in Sint Petersburg. Deze 150 ton kraan uit 1941, die bij proeven op de werf zelfs met gemak 175 ton kon tillen, werd afgeleverd aan de Poolse havenplaats Gdynia (Bezet door de Duitsers. In die tijd heette Gdynia nog Gotenhafen. De kraan is door de Russen in 1945, als oorlogsbuit, op transport gezet naar Sint Petersburg (toen nog Leningrad) en toegevoegd aan het arsenaal kranen van de Admiraliteits Scheepswerf. Daar doet de kraan nog elke dag zijn werk.
De geschiedenis van de Kraanbouw van de werf begon kort na de opening van de Gusto in 1905. Argentinië bestelde bij de werf twee drijvende zelfvarende kranen voor haar zeehaven van Buenos Aires. De kranen werden afgeleverd in 1908. De kranen, met een hijsvermogen van resp. 60 en 100 ton, waren nodig om zware goederen, zoals complete machines, uit de zeeschepen te hijsen. De kadekranen waren daar in die tijd nog niet geschikt voor. Het kwam met enige regelmaat voor dat bestelde goederen retour gingen naar het land van herkomst, omdat het niet mogelijk was de zware lading te lossen. De beide kranen draaiden op een cirkelrail op de eigen ponton en de giek had een vaste positie. Met deze twee kranen, waarvan de 100 ton versie nog geholpen heeft bij de aanleg van een autotunnel onder de rivier de Rio Parana in de 60’er jaren, vestigde Werf Gusto zich als Kraanbouwer.
De markt vroeg echter om een nog groter hijsvermogen en meer flexibiliteit van de kraan en de giek. De ingenieurs van de werf togen aan het werk en dat leverde in 1910/1911 wereldwijd de eerste drijvende kraan op met een hijsvermogen van 150 ton met een verstelbare giek. Het kraanhuis hing aan een kegel, die stevig verankerd was in de ponton. Deze kon zodoende om haar as draaien en liet daarbij het dek vrij voor het neerleggen van lading. De kraan was een succes, op tekening verkocht de werf er in 1910 drie. Twee aan de Italiaanse Marine en één aan de scheepswerf Ansaldo Genua. In 1914 was het al mogelijk om meerdere varianten te bestellen, zoals wel of niet zelfvarend en/of met een hijsvermogen van 150 of zelfs 200 ton. Voor die tijd ongekend veel.
Fotograaf: Yuri Konyukhov, St. Petersburg
GEEF UW MENING!!
Plaats een reactie onder dit bericht op deze site (scrol naar beneden). Gebruik uw vrijheid van meningsuiting!
LET OP!! Spreek vrijuit, maar reacties die oproepen tot geweld en verwensingen met ziektes worden niet getoond.
Publicatie kan (soms) enige tijd duren.
Fantastisch verhaal. Ik hoop voor de stichting en Schiedam dat het lukt om de kraan terug te krijgen.